Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2020

Κύλησαν 35 χρόνια από την πρεμιέρα του Οσκαρικού "Πέρα από την Αφρική" στη Βόρειο Αμερική

Στην Ελλάδα η εξωτική, ρομαντική ταινία με την Μέριλ Στριπ και τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ ήρθε στις 27 Μαρτίου 1986 και στην Πάτρα προβλήθηκε στο Ελίτ της Αγ. Νικολάου

Ήταν 20 Δεκεμβρίου του 1985, πριν από 35 χρόνια όταν έκανε την πρεμιέρα της σε ευρύ κύκλωμα αιθουσών στις ΗΠΑ και τον Καναδά η ταινία του Sydney Pollack Out of Africa – Πέρα από την Αφρική” που βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Δανέζας Κάρεν Μπλίξεν (1885-1962), το οποίο πρωτοεκδόθηκε το 1937.

Όσοι δεν το έχουν διαβάσει και θέλουν να το ανακαλύψουν, κυκλοφορεί και σε μία οικονομική, νέα έκδοση pocket, σε μετάφραση της Έφης Φρυδά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.


 

Η επαναστάτρια αριστοκράτις Κάρεν Μπλίξεν εν έτει 1913 έρχεται στην Κένυα φρεσκοπαντρεμένη με τον εξάδελφο της βαρόνο Μπρορ Μπλίξεν και αποφασίζει στη φάρμα της στους λόφους Νγκονγκ, κοντά στο Ναιρόμπι να στήσει μία φυτεία καφέ. Για το διάστημα των 18 ετών, έως το 1931 που θα παραμείνει στην εξωτική και αποικιοκρατούμενη Κένυα η Κάρεν Μπλίξεν θα έχει στη δούλεψη της τους ντόπιους ιθαγενείς της φυλής Κικούγιου ενώ πιστός της υπηρέτης ήταν ο περήφανος Σομαλός Φαράχ.

Ο γάμος της θα διαλυθεί και η ίδια θα ερωτευτεί τις ανοιχτές πεδιάδες, τη σαβάνα και τα σαφάρι της Αφρικής όπως και τους ανθρώπους της και θα έρθει κοντά με τον Βρετανό λάτρη του κυνηγιού Ντένις Φιντς Χάτον, με τον οποίο και θα ζήσει ένα θερμό ειδύλλιο, κάτι που τονίστηκε ιδιαίτερα στην ταινία του αξέχαστου Πόλακ που γυρίστηκε το 1984 σε παραγωγή της Universal, ωστόσο στο βιβλίο οι περιγραφές της Μπλίξεν για τον Ντένις είναι πιο συγκρατημένες, αν και τρυφερές με αποκορύφωμα την συγκινητική της αναφορά στο πανοραμικό σημείο όπου ετάφη ο Ντένις κι όπου όπως είχε ακούσει η Μπλίξεν, συχνά ξάπλωναν επάνω λιοντάρια.

Η Κάρεν Μπλίξεν που καθιερώθηκε ως συγγραφέας κι όταν ταξίδεψε στις ΗΠΑ στα τέλη του ’50 της επιφύλαξαν υποδοχή σταρ, φωτίζει μέσα από την αφήγηση της που ξεκινά με την κλασική πλέον ατάκα «I had a farm in Africa, στους πρόποδες των λόφων Νγκονγκ», γεγονότα και τόπους όπως τις αχανείς Αφρικανικές εκτάσεις και τις παράξενες φυλές που τις κατοικούν και τις συνήθειες τους, όπως οι άγριοι Μασάι. Μιλά και δεν κουράζει εξάπτοντας αντίθετα τη φαντασία του αναγνώστη, για τα σαφάρι λιονταριών που η ίδια επιχειρούσε μαζί με τον Ντένις (το κυνήγι των λιονταριών γινόταν και τις νυχτερινές ώρες), για το μεγάλωμα και την απελευθέρωση μίας νεαρής αντιλόπης αλλά και για ένα ατύχημα με όπλο μεταξύ των ιθαγενών κολίγων του αγροκτήματος της και τις συνέπειες του. 


 

Πνεύμα αντισυμβατικό και ελεύθερο η Μπλίξεν κατάφερε να δώσει ένα απολαυστικό πορτρέτο ενός χαμένου παραδείσου, όπως σημειώνεται στον πρόλογο του βιβλίου των εκδόσεων Μεταίχμιο.

Το σπίτι της Μπλίξεν περίπου 30 χιλιόμετρα έξω από το Ναιρόμπι έχει σήμερα μετατραπεί σε μουσείο και βασικό αξιοθέατο για τους τουρίστες. Βλέπετε η μεγάλη επιτυχία της κινηματογραφικής ταινίας του Σίντνει Πόλακ με την Μέριλ Στριπ ως Μπλίξεν και τον γόη Ρόμπερτ Ρέντφορντ ως Ντένις Φιντς Χάτον, ενίσχυσαν και απογείωσαν τον «μύθο» και την ομορφιά της Κένυας και της Αφρικής.

Η περίφημη σκηνή όπου ο Ντένις πετά μαζί με την Κάρεν, με το μικρό αεροπλάνο του πάνω από τις Αφρικανικές εκτάσεις με τις αντιλόπες, τις ζέβρες, τις καμηλοπαρδάλεις να τρέχουν και τα φλαμίνγκο πάνω στο νερό, υπό τους ήχους της θεσπέσιας μουσικής του Βρετανού Τζον Μπάρι, αποτελεί ίσως την ωραιότερη σκηνή του φιλμ και από τις πιο ρομαντικές του Αμερικάνικου σινεμά.


 

Η Μέριλ Στριπ υποσκέλισε για το ρόλο ηθοποιούς όπως η Τζούλι Κρίστι και η Τζέιν Σέιμουρ που μάλιστα είχε κάνει και screen test με τον Ρέντφορντ. Η Στριπ στα 36 της χρόνια τότε προτάθηκε για το Όσκαρ α’ γυναικείου ρόλου (είχε συζητηθεί πολύ η ιδιαίτερη Δανέζικη προφορά που υιοθέτησε για το ρόλο) ωστόσο έχασε από την βετεράνο Τζέραλντιν Πέιτζ (Το Ταξίδι στο Μπάουντιφουλ).

Ο 48χρονος τότε Ρέντφορντ, στην κορυφή της ζηλευτής καριέρας του, είχε θελήσει να παίξει τον Ντένις με αγγλική προφορά αλλά τον σταμάτησε ο Πόλακ (μαζί έκαναν συνολικά 7 φιλμ) θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα αποπροσανατόλιζε το κοινό. Ορισμένοι κριτικοί τότε ήσαν αυστηροί με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ σε αντίθεση με το κοινό (γυναικείο και ανδρικό) που αγάπησε την ταινία έστω κι αν σε διάρκεια ξεπερνούσε τις δυόμιση ώρες.

Υπάρχουν διηγήσεις Πατρινών σινεφίλ που θυμούνται να βλέπουν την ταινία από τις πρώτες σειρές καθισμάτων του κατάμεστου σινέ Ελίτ της Αγ. Νικολάου.

Η ταινία στην Ελλάδα είχε κάνει πρεμιέρα στις 27 Μαρτίου 1986 και είχε παιχθεί για πολύ καιρό (μήνες). Είχε προταθεί για 11 βραβεία Όσκαρ (ο Ρέντφορντ δεν είχε τελικά προταθεί ενώ είχε πει πως ο Σίντνει Πόλακ αντιμετώπισε το ρόλο του Ντένις και τον τρόπο που ήθελε να τον υποδυθεί ο ίδιος ο ηθοποιός, ως «σύμβολο») και κέρδισε τα 7 την βραδιά της απονομής. Πιο συγκεκριμένα το «Πέρα από την Αφρική» τιμήθηκε με τα Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου για τον εκλιπόντα Κουρτ Λούντκε, φωτογραφίας – Ντέιβιντ Γουότκιν, Ήχου, μουσικής για το μουσικό σκορ του Τζον Μπάρι και σκηνικών. Οι Στίβεν Γκράιμς και Τζόσι Μακ Άβιν έχτισαν στην κυριολεξία μία πανομοιότυπη κατοικία της Μπλίξεν στην Κένυα.

 Έχασε μάλλον άδικα το Όσκαρ κοστουμιών η Μιλένα Κανονέρο καθώς έγινε μόδα το στυλ σαφάρι (Σαφάρι είχε ονομάσει στις αρχές του ’90 ένα άρωμα του ο Ralph Lauren) ενώ από τους ηθοποιούς εκτός της Στριπ που είχε αρκετή «χημεία» με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ (πέρασαν πολύ όμορφα στα γυρίσματα και στο βιβλίο Queen Meryl, η ηθοποιός παραδέχτηκε ότι απ’ όλους τους παρτενέρ της στο σινεμά ο Ρέντφορντ φιλούσε καλύτερα), προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερου β’ ανδρικού ρόλου, o 77χρονος σήμερα Αυστριακός στην καταγωγή ηθοποιός Κλάους Μαρία Μπραντάουερ του «Μεφίστο», που υποδύθηκε τον βαρόνο Μπρορ Μπλίξεν.


 

Τον Φαράχ είχε ερμηνεύσει ο Malick Bowens ενώ ένα σύντομο πέρασμα είχε κάνει και το γνωστό μοντέλο από την Σομαλία, Ιμάν.

Το «Out of Africa» σάρωσε σε εισπράξεις αγγίζοντας τα 228 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Από τα περίεργα της μεγάλης αυτής παραγωγής ήταν πως ο Πόλακ λόγω της νομοθεσίας της Κένυας για τα άγρια ζώα, είχε αναγκαστεί να φέρει ειδικά εκπαιδευμένα λιοντάρια από την Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Δεν είχαν λείψει και οι αντιδράσεις για το βλέμμα του βιβλίου και της ταινίας στο θέμα της αποικιοκρατίας και τον τρόπο που η Μπλίξεν φερόταν στους ιθαγενείς του αγροκτήματος της που αποκαλούσε κτητικά αλλά στην πραγματικότητα πολύ ανθρώπινα και τρυφερά ως «οι Κικούγιου μου».


 

Από τις επίσης ξεχωριστές σκηνές της ταινίας που λάτρεψαν ιδίως οι γυναίκες ήταν εκεί που ο Ντένις –Ρέντφορντ βοηθά την Κάρεν-Μέριλ Στριπ να ξεμπλέξει τα μαλλιά της, λούζοντας την.

Η Μέριλ Στριπ φρέσκια από την Οσκαρική επιτυχία της με τα φιλμ «Κράμερ εναντίον Κράμερ» (1980) και «Η Εκλογή της Σόφι» (1983), είχε πάρει στο Ναιρόμπι και τη μητέρα της και μπόρεσε να απολαύσει τον χρόνο της εκτός γυρισμάτων, ανακαλύπτοντας την Κένυα και τα γύρω αξιοθέατα σε αντίθεση με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ που δεν μπορούσε στην κυριολεξία να βγει έξω. «Ήταν τόσο διάσημος», είχε σχολιάσει με νόημα η Μέριλ Στριπ.


 

Η αλήθεια είναι ότι εκείνη την περίοδο ο Ρέντφορντ είχε στο μυαλό του και το Sundance στη Γιούτα όπου το ομώνυμο Φεστιβάλ ανεξάρτητου κινηματογράφου (δημιούργημα του) έμελλε να ξεκινήσει την ίδια χρονιά το 1985. 

Επιμέλεια κειμένου: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ - Μέλος ΕΣΗΕΠΗΝ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου