Έφυγε από τη ζωή στα 91 του χρόνια ο Αμερικανός κωμικός ηθοποιός και entertainer Τζέρι Λιούις - Συγκίνηση στο Χόλυγουντ και στον κόσμο των σινεφίλ

Από τις πολύ μεγάλες επιτυχίες του στο σινεμά ήταν τα φιλμ που έχουμε δει και στην ελληνική τηλεόραση, "Cinderfella - Ο Τζέρι Λιούις Σταχτοπούτος" του Φρανκ Τάσλιν και "The Nutty Professor - O Τζέρι Λιούις δάσκαλος για κλάματα" που είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος το 1963

«Δεν θέλω να με θυμούνται όταν πεθάνω. Θέλω τα καλά λόγια όταν μπορώ να τα ακούσω». Αυτό είχε πει σε συνέντευξη του ο διάσημος Αμερικανός κωμικός ηθοποιός και διασκεδαστής  Τζέρι Λιούις  - Jerry Lewis που έφυγε από τη ζωή την Κυριακή 20 Αυγούστου 2017 στο Λας Βέγκας στη Νεβάδα, σε ηλικία 91 ετών. Είχε γεννηθεί στις 16 Μαρτίου του 1926 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσει των ΗΠΑ.

Η έκπληξη με τον ταλαντούχο αυτό ηθοποιό που έλαμψε κυρίως τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και σε πολλές από τις ταινίες, οι θεατές πραγματικά ξεκαρδίζονταν στα γέλια, είναι ότι είχε παραμείνει ενεργός καλλιτεχνικά μέχρι και σχεδόν πέρυσι.

Ο Τζέρι Λιούις, όπως έγραψε το flix.gr, ήταν γνωστό στους περισσότερους, ότι ήταν ένας μάλλον δύσκολος άνθρωπος, και συχνά συμπεριφερόταν ως ντίβα. Ουσιαστικά ήταν ένας καλλιτέχνης που κατάφερε να γράψει ιστορία στην κωμωδία ενώ συνάμα ως χαρακτήρας στην προσωπική του ζωή ήταν εντελώς αντίθετος.

Δεν ήταν λίγες οι ιστορίες γύρω από το όνομά του που επιβεβαίωναν αυτήν την αντίφαση στο χαρακτήρα του. Από τους τηλεμαραθωνίους που οργάνωνε για περισσότερες από πέντε δεκαετίες για την αντιμετώπιση της μυικής δυστροφίας που κατέληγαν συχνά να τον μπλέκουν σε οικονομικές ατασθαλίες μέχρι τα ακραία του αστεία που έφτασαν πολλές φορές να αγγίξουν τα όρια της ομοφοβίας, του μισογυνισμού και του ρατσισμού, ο Τζέρι Λιούις ήταν ένας άνθρωπος που δεν μπορούσε να κρύψει αυτά που ένιωθε, αυτά που πίστευε, αυτά που για τον ίδιο ήταν ότι τον κρατούσε ζωντανό παρά τις πολλές δοκιμασίες που πέρασε η υγεία του μέσα στα χρόνια, όπως έγραψε στην ανάρτηση του το flix.gr.

«Το να περνάω απαρατήρητος δεν ήταν το δυνατό μου σημείο», είχε δηλώσει κάποτε, κι ενώ είχε επιλέξει να εγκαταλείψει σχεδόν ολοκληρωτικά το σινεμά και να επιστρέψει στα ζωντανά σόου στο Λας Βέγκας, εκεί απ' όπου ξεκίνησε την θρυλική καριέρα του στα τέλη της δεκαετίας του '40, μαζί με τον ηθοποιό και τραγουδιστή Ντιν Μάρτιν, κάνοντας ένα ασυναγώνιστο, αξεπέραστο ντουέτο.

Στη διάρκεια των επόμενων δέκα ετών, ο Τζέρι Λιούις και ο Ντιν Μάρτιν με το όνομα «Martin and Lewis» γύρισαν 16 ταινίες μαζί στο στούντιο της Paramount, από τις οποίες ξεχωρίζουν τα «My Friend Irma Goes West» (1950), «The Stooge» (1952) και «Hollywood or Bust» (1956). Η πρώτη τους ταινία ήταν το «My Friend Irma», που γνώρισε εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία.

Είναι χαρακτηριστική η κριτική των New York Times για τον Τζέρι Λιούις:

«Αυτός ο παράξενος στο σκαρί και την υποκριτική νεαρός έχει γνήσια κωμικά στοιχεία. Η σπασμωδική εκκεντρικότητα των κινήσεών του, τα βασανισμένα χαρακτηριστικά του προσώπου του και το τρίξιμο των φωνητικών χορδών του διαθέτουν φυσικό ταλέντο. Η βλακεία του αποτελεί το μπουρλέσκ του να είναι κανείς βλάκας, που είναι εξάλλου κάτι διαφορετικό. Είναι το πιο αστείο πράγμα στην ταινία».

Μετά το 1956, οι Τζέρι Λιούις ακολούθησε προσωπική καλλιτεχνική πορεία.

Καθιέρωσε με το παίξιμο του, ένα τρόπο σωματικό, με έμφαση στο σλάπστικ, υποδυόμενος μία σειρά χαρακτήρων που μέσα στην υπερβολή τους έκρυβαν και κάτι μελαγχολικό.

Ο Τζέρι Λιούις δοκίμασε τις δυνάμεις του και στο τραγούδι, αλλά και στην παραγωγή και θα έμενε στην Paramount με συμβόλαια που του έδιναν και ποσοστά από τα κέρδη, αλλά και την υποχρέωση να παραδίδει ταινίες και, αν είναι δυνατόν, επιτυχίες στο στούντιο. 

Η πρώτη του σόλο ταινία, το «The Delicate Delinquent» του 1959 ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Το 1960 σκηνοθέτησε και έπαιξε στο «The Bellboy», εμπνευσμένο από τις μέρες που και ο ίδιος δούλευε σε ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης για να βγάζει χρήματα, ένα φιλμ που  ως είδος ήταν πιο κοντά στο βωβό σινεμά των μεγάλων κωμικών (Αμερικάνων και Ευρωπαίων).

Η μεγαλύτερη επιτυχία της καριέρας του θεωρείται το κλασικό «The Nutty Professor» του 1963, ενώ ξεχωρίζουν από την ίδια περίοδο, ταινίες όπως το «The Ladies Man», το «The Errand Boy» το «The Patsy» και το «The Disorderly Orderly» που τον οδήγησαν σταδιακά στο τέλος της χρυσής του περιόδου.

Χαρακτηριστική σκηνή από το φιλμ "Cinderfella - Ο Σταχτοπούτος" του 1960.

Το 1971 όπως γράφει το flix.gr, ο Λιούις θα προσπαθούσε να ολοκληρώσει ένα από τα μεγαλύτερα όνειρα της ζωής του, μια ταινία με τον τίτλο «The Day the Clown Cried», ένα δράμα τοποθετημένο σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, εμπνευσμένο από την εβραϊκή καταγωγή του. Την ταινία αυτή την γύρισε αλλά δεν θέλησε ποτέ να τη δώσει στη δημοσιότητα. Η ταινία αξίζει να σημειωθεί πως βρίσκεται από το 2015 στη βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου με εμπάργκο δημόσιας προβολής της τα 10 χρόνια.

Το 1972 έδωσε το όνομα του σε μια αλυσίδα 200 κινηματογράφων, επιχειρηματικό εγχείρημα που δεν απέδωσε και χρεοκόπησε δύο χρόνια μετά, ενώ το βαρύ πρόγραμμά του λέγεται πως τον οδήγησε στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, με προβλήματα εξάρτησης από χάπια και χρόνιο κάπνισμα, με συνέπεια, το 1982 ο Λιούις να υποβληθεί σε διπλή εγχείρηση καρδιάς.

Στην πραγματικότητα, ο Τζέρι Λιούις δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται με το σινεμά, την τηλεόραση, το θέατρο (το 2012 σε ηλικία 86 ετών σκηνοθέτησε το πρώτο του μιούζικαλ - ένα ριμέικ του «The Nutty Professor), αλλά τα come back του στο σινεμά ήταν πάντα προσεκτικά επιλεγμένα και όχι τόσο συχνά. 

Το 1983 ο Λιούις έπαιξε μαζί με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο «King of Comedy - Ο Βασιλιάς της κωμωδίας» του Μάρτιν Σκορσέζε και 11 χρόνια αργότερα στο «Arizona Dream» του Εμίρ Κουστουρίτσα μαζί με τον Τζόνι Ντεπ και την Φέι Νταναγουέι.

 H τελευταία του εμφάνιση στο σινεμά ήταν στο φιλμ «Max Rose» σε σκηνοθεσία του Ντάνιελ Νόα, ένα πρότζεκτ που χρειάστηκε χρόνια για να ολοκληρωθεί και έκανε την πρεμιέρα του στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών του 2013.  Είχε να παίξει στο σινεμά από το 1995 και το «Funny bones» του Πίτερ Τσέλσομ.

Ένας γνήσιος κωμικός του Χόλιγουντ, με συντηρητική πολιτική φιλοσοφία (λέγεται ότι στήριξε τον Ντόναλντ Τραμπ στις τελευταίες Προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ), έφυγε για πάντα και μένει ο θρύλος και οι υπέροχες πραγματικά κωμωδίες του.

 «Είμαι πολυπρόσωπος, ταλαντούχος, πλούσιος, διεθνούς φήμης ιδιοφυία. Έχω ΙQ 190 - υποτίθεται ότι με αυτό είσαι ιδιοφυία. Στον κόσμο δεν αρέσει αυτό. Η απάντηση σε όλους αυτούς που με κρίνουν είναι απλή: μου αρέσω. Μου αρέσει αυτό που έχω γίνει. Είμαι περήφανος για όλα όσα πέτυχα και δεν πιστεύω ότι έχω ακόμη ξύσει ούτε καν την επιφάνεια των πραγμάτων», είχε πει ο ίδιος.

*Οι φωτ. είναι από την ανάρτηση του σάιτ flix.gr.

Επιμέλεια: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ (Μέλος ΕΣΗΕΠΗΝ)